Frustratieinspiratie V Frustratieinspiratie is een serie van blogs die ik schrijf naar aanleiding van iets dat mij frustreert. Dit keer is het de zogenaamde maakbaarheid van het individu. NB: ik zie karakter als een onderdeel van identiteit.
Ik heb een karakter, dus ik ben
In mijn vakantie las ik het boek ‘dus ik ben’ uit. Het viel me op dat ‘zijn’ continu verklaard werd uit ‘worden’. We zijn wat we doen, zeggen en ervaren hebben. De identiteit van een plek wordt naar mijn idee ook zo gevormd: door de functies die er zijn, de fysieke uitstraling en de verhalen uit het verleden.
Zo was mijn overtuiging dat de mens ‘wordt’ door wat hij of zij meemaakt. Totdat we op de sportschool een discussie hadden over worden en zijn. Hoezeer heeft je omgeving invloed op wie je bent? Je hebt immers een karakter. Door mijn focus op de massa, vergat ik bijna het karakter van het individu. Nu pas valt me op dat nergens in het boek Dus ik ben stond: ‘Ik heb karakter, dus ik ben’. Karakter, hetgeen zo bepalend is in iedere beslissing die wordt genomen.
Het gaat niet om de hobby’s die je hebt, het werk dat je doet en de knappe dingen die je vertoont. Het gaat om wie je bent. Om je karakter.
Je bent (niet) wat je kiest te doen
Hetgeen je doet is wel degelijk onderdeel van je identiteit en wat je doet is beïnvloed door je omgeving en gevormd uit wat er op je pad is gekomen. Dus je omgeving heeft invloed op je identiteit, maar je karakter bepaalt hoe jij met deze invloeden en ervaringen omgaat. Hoe jij hetgeen je ontvangt weer uit. Zijn wij dan maakbaar? Of kunnen we beslissen wie we worden? Ook als ons karakter al besloten heeft wie we zijn?
Ik ben er van overtuigt dat je kunt sturen op identiteit. Een mens kiest immers graag (hoewel uit voorgestelde opties).
Keuzes zijn ontvankelijk. Zouden anders zijn geweest in elke andere situatie. De geschiedenis is al daar en de toekomst onvast. Net zo ontvankelijk als de keuzes die haar bepalen.
Situaties overkomen je en keuzes zijn afhankelijk van de situatie waarbinnen de keuze wordt gemaakt. Maar ook met betrekking tot een situatie kan het individu kiezen: je kiest zelf jouw focus binnen jouw omgeving. Een mooi voorbeeld hiervan zag ik gister in het programma Nieuwkomers afgelopen zondag op Nederland twee. Hierin vertelde Teju Cole, stadsfotograaf en schrijver van The open city, over de keuzes die zijn vader hem liet zien toen hij hem op zeventienjarige leeftijd achterliet in de stad New York en zelf terugreisde naar Nigeria. (Teju Cole, vrij vertaald:) ‘Hij wees naar een man die graaide in een vuilnisbak en zei tegen mij: “dat is óók New York”. Hiermee vertelde mijn vader me dat ik in deze stad zelf kon kiezen wat ik van mijn leven maakte. Hij wees me op de gevaren en de mogelijkheden.’ Teju Cole leerde dat hij zelf een focus moest leggen en zijn eigen droom moest vinden binnen de geboden mogelijkheden.
De waarheid
Je kunt niet kiezen wat er op je pad komt, maar je kunt wel kiezen waar je wel en niet op reageert. Is onze individuele identiteit een wisselwerking tussen ons (onverklaarbare) karakter en ervaringen vanuit onze omgeving. Ik denk het. Onze identiteit is niet maakbaar, maar wel stuurbaar.
Wat is dan het karakter van een plek? En hoe ga je om met een stuurbare samenleving? Locatiemarketing en programmering is sturen op de gebiedsidentiteit vanuit tal van individuele karakters. Ik heb een opzetje gemaakt voor een vervolgblog. Wie het wil lezen en mee wil denken, kan mij mailen.
