Blog

Er is weinig ruimte voor initiatief in Utrechts vastgoed. Vandaag nog verscheen een artikel op DUIC dat de winnaar van de ideeënprijsvraag voor de herbestemming van Tivoli Oudegracht laat weten dat hun plan niet door de gemeente wordt opgepakt. En ook de Bieb op Neude lijkt het niet te winnen van commerciële partijen. Dikwijls hoor, en denk, ik dat de gemeente Utrecht te weinig steun biedt aan de initiatieven. Hoe kan dit? Is het wel echt zo? En vooral: hoe kan dit beter?

Illustraties: Katja Fred

Plein tijdelijk vastgoed
Deze vragen stonden centraal in het plein ‘tijdelijk vastgoed’ dat ambtenaar Wim Beelen en ik, als initiatiefnemer, organiseerden tijdens het festival Utrecht maken we Samen. Verschillende ambtenaren en initiatiefnemers uit Utrecht zochten met ons mee naar mogelijkheden voor initiatief in tijdelijk vastgoed. We vonden samen niet alleen mogelijkheden voor vastgoed van de gemeente Utrecht, maar ook voor Utrechts vastgoed in bezit van beleggers en particulieren. De aanleiding was een eerdere zoektocht van Wim Beelen, Linda Poelman en mijzelf. Hierin staat wat meer informatie over het handelen van de Utrechtse vastgoedorganisatie (UVO). Onderstaand wat korte conclusies van één december. Meer informatie staat in het verslag.

Trage vastgoedmarkt
Zo werden we het eens dat de vastgoedmarkt te traag is voor tijdelijk gebruik door initiatieven. Eer je je plan gehuisvest krijgt is het niet meer nodig; je behoefte was immers tijdelijk. De vastgoedmarkt kan dus wel minder log ingericht worden én met wat meer lef om initiatiefnemers een plek te geven.

Leegstandskaart door bewoners
Eén van de oorzaken van de traagheid is de moeite die veel initiatiefnemers hebben met het vinden van informatie over leegstaande panden en de eigenaren er achter. Hierom vatte we het idee om een leegstandskaart te introduceren die bewoners zelf up to date houden. Zij kunnen hier een pand uploaden, gegevens die zij weten bijvoegen en hun wens of idee voor (tijdelijk) gebruik aangeven. Aan de gemeente of lokale organisaties de vraag om gegevens aan te vullen en eigenaren te benaderen.

Initiatiefnemer, kom met een goed plan
Ook ontdekten we dat het voor initiatiefnemers lastig is om met een -voor vastgoedeigenaren- goed plan te komen. Advies aan initiatiefnemers is om vast te beginnen met het plan en zo mogelijk ook de uitvoering. Wil je een restaurant? Begin dan vast met catering of mobiele horeca. Wacht ook niet tot je weet of er wel horeca mag op de plek die je wilt of vindt: begin gewoon! Een goed plan komt er toch wel. En: zoek uit, of vraag, wat het kost om het pand te onderhouden en toon aan dat jouw plan meer oplevert.

Eigenaren huisvesten weinig initiatieven
Niet alleen de gemeente, maar alle eigenaren vestigen weinig initiatieven. Aan de gemeente het advies om het goede voorbeeld te geven en niet, of in ieder geval minder, samen te werken met geijkte partijen. Hieronder verstaan wij antikraak organisaties als Ad Hoc en Interveste, studentenhuisvester SSH en SWK, huisvester van creatieven. Om dit te stimuleren hebben wij een advies aan de raad en het college: maak van tijdelijk gebruik door initiatiefnemers een beleidsdoelstelling. Wanneer het huisvesten van initiatieven een beleidsdoelstelling is, moet de vastgoedorganisatie hier plek voor maken. Gebiedsmanagers en wethouders kunnen het dan ook als advies meegeven aan vastgoedeigenaren en ontwikkelende partijen.

Het grijze gebied
Tot slot de vergunningen. Veel initiatiefnemers hebben de ambitie om meer te zijn dan alleen een plek. Dit is het moment dat zij in een grijs gebied belanden vol regels, ontheffingen, gedoogconstructies en strikte bestemmings-plannen. Gebiedsmanager Wim Beelen legde op één december uit wat wel en niet mag en hoe je tijdelijk, of zelfs definitief, bestemmingen kunt wijzigen. Mogelijkheden zijn: gedogen, bestemmingswijziging en tijdelijke ontheffing (de kruimelregeling). In het verslag is informatie over de kruimelregeling opgenomen en in deze handreiking vindt u meer informatie over tijdelijk gebruik en de omgevingswet.